Μουσείο, Γεωλογικό Απειράνθου (Νάξου)

Το μουσείο ιδρύθηκε το 1966, με πρωτοβουλία του ντόπιου πολιτικού Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη, αλλά έκλεισε στη διάρκεια της δικτατορίας. Το 1987 επαναλειτούργησε, με πρωτοβουλία του Μανώλη Γλέζου, και από τότε στεγάζεται στο κτίριο του δημοτικού σχολείου, στην είσοδο του χωριού. Με περισσότερα από 2.000 δείγματα ορυκτών, πετρωμάτων, μεταλλευμάτων και απολιθωμάτων, αποτελεί ένα από τα πιο πλούσια μουσεία του είδους του στην Ελλάδα. Μεγάλο μέρος του μουσείου καταλαμβάνει η έκθεση που αφορά τη σμυρίδα. Το σκληρό και σκούρο πέτρωμα σμυρίδα, ή σμυρίγλι, όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι, είναι το πιο πολύτιμο μέταλλο της Νάξου, αφού τα σμυριδωρυχεία έδιναν δουλειά στους Ναξιώτες για πολλές δεκαετίες. Το πέτρωμα αυτό, εξαιτίας της σκληρότητάς του, χρησιμοποιούνταν από την αρχαιότητα για την κατασκευή εργαλείων επεξεργασίας του λίθου. Εδώ θα δείτε και χάρτες των περιοχών που βγάζουν σμυρίδα, γεωλογικές τομές των κοιτασμάτων, καθώς και μικροφωτογραφίες με τα ορυκτολογικά συστατικά της σμυρίδας. Από τα υπόλοιπα εκθέματα του μουσείου, κεντρική θέση καταλαμβάνουν οι ενότητες που παρουσιάζουν τα πετρώματα και μεταλλεύματα της Νάξου και των άλλων κυκλαδίτικων νησιών. Έτσι, θα δείτε το πολύ καλής ποιότητας άσπρο μάρμαρο με μεγάλη διαφάνεια της Νάξου, από το οποίο είναι φτιαγμένα τα μνημεία της κλασικής εποχής. Θα δείτε επίσης δείγματα από το μάρμαρο της Πάρου, γνωστό σε όλο τον αρχαίο κόσμο για την ποιότητά του, που ονομάζεται λυχνίτης, ενώ από τη Μήλο θα δείτε λεπίδες οψιανού, του ηφαιστειογενούς πετρώματος που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι του προϊστορικού Αιγαίου για να κατασκευάζουν τα εργαλεία τους. Από τη Θήρα προέρχεται το ηφαιστειογενές υλικό που ονομάζεται θηραϊκή γη, το οποίο, μέχρι την ανακάλυψη του μπετόν, χρησιμοποιούνταν ως δομικό και εξαγόταν σε πολλές χώρες του κόσμου. Λόγω των καταπληκτικών μονωτικών του ιδιοτήτων το υλικό αυτό χρησιμοποιήθηκε και στην κατασκευή της διώρυγας του Σουέζ. Στο μουσείο θα δείτε ακόμη ηφαιστειογενή πετρώματα από την Αίτνα και τον Βεζούβιο, βωξίτες, κυανίτη από τη Βραζιλία, άργυρο, ρουμπίνια και πετρώματα από μετεωρίτες. Η ενότητα των απολιθωμάτων περιλαμβάνει σπάνια δείγματα από την Ελλάδα και τον κόσμο. Αξίζει να προσέξετε τα οστά νάνου ελέφαντα που έζησε στη Νάξο πριν από 70.000 χρόνια. Κάθε έκθεμα είναι καταγραμμένο με την επιστημονική και την κοινή του ονομασία, ενώ επεξηγηματικοί χάρτες εισάγουν τον επισκέπτη στη γεωλογική ιστορία της γης. Στην τελευταία αίθουσα του μουσείου, ένα μηχάνημα υπεριωδών ακτίνων σάς δίνει τη μοναδική ευκαιρία να δείτε χρωματισμούς στα πετρώματα που δεν είναι ορατοί με γυμνό μάτι. Εργαλεία εξόρυξης σμυρίδας (Γεωλογικό Μουσείο Απειράνθου). Άνω σιαγόνα νάνου ελέφαντα (Γεωλογικό Μουσείο Απειράνθου).